30 năm cùng nhau chấm dứt đại dịch hút thuốc
TIẾN TRÌNH CỦA CHÚNG TA
Thập niên 2020
Ngành thuốc lá bước vào thập niên 2020 trong thế yếu, nhờ vào những hành động quyết liệt của người dân California, những người đã cùng nhau đấu tranh để bảo vệ cộng đồng của mình. Câu chuyện của chúng ta cho thấy rằng đánh bại một thế lực hùng mạnh như ngành công nghiệp thuốc lá là khó khăn, nhưng không phải là không thể.1 2 Ngày nay, tỷ lệ hút thuốc đang ở mức thấp kỷ lục, và chúng ta đã đạt được những tiến bộ đáng kể trong cuộc chiến chống lại thuốc lá điện tử.3 4
Nhưng cuộc chiến vẫn chưa kết thúc. Thuốc lá vẫn là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và bệnh tật có thể phòng ngừa được, và ngành công nghiệp này đang làm mọi cách để tồn tại.5 6 Tất cả chúng ta cần chung tay chấm dứt nó - một lần và mãi mãi.
2025
Một California không có ngành thuốc lá không chỉ là điều khả thi – nó đang dần trở thành hiện thực.7 8 Nhưng chúng ta vẫn chưa về đích. Ngành công nghiệp thuốc là này muốn chúng ta tin vào thương hiệu "không khói thuốc" mới của họ. Nhưng người dân California biết rõ sự thật - những sản phẩm nicotine mới này đang gây nghiện cho giới trẻ.9 10 Đó là lý do vì sao chúng ta đang cùng nhau đảo ngược đại dịch chết người của ngành thuốc lá.
Ngày 8 tháng 10, 2024
Các cộng đồng địa phương tại California tiếp tục đi đầu trong cuộc chiến chống lại ngành công nghiệp thuốc lá. Năm 2024, Quận Santa Cruz đã ban hành lệnh hạn chế bán các sản phẩm thuốc lá có bộ lọc nhựa – chính sách đầu tiên trên thế giới, thể hiện lập trường mạnh mẽ vì sức khỏe môi trường của cộng đồng họ.
Ngày 8 tháng 9, 2023
California ưu tiên bảo vệ người lao động và khách lưu trú khỏi khói thuốc thụ động và thuốc lá điện tử độc hại khi các nhà lãnh đạo thông qua luật mới, Dự luật Thượng viện (SB) 626, yêu cầu tất cả phòng khách sạn và nhà nghỉ tại California phải 100% không khói thuốc.11
Ngày 8 tháng 11, 2022
Năm 2022, người dân California đã đoàn kết bảo vệ trẻ em và phản đối một trong những chiến thuật ưa thích của ngành thuốc lá: sử dụng hương vị trong các sản phẩm để gây nghiện cho trẻ em. Cử tri California đã bỏ phiếu áp đảo để thông qua luật mang tính bước ngoặt, chấm dứt việc bán hầu hết các sản phẩm thuốc lá có hương vị, bao gồm thuốc lá điện tử và thuốc lá bạc hà.
Ngày 18 tháng 2, 2020
Cuộc chiến chống lại ngành thuốc lá ở California luôn bắt đầu từ cấp địa phương. Đầu thập kỷ này, các quan chức và cư dân ở Manhattan Beach đã cùng nhau đối đầu với ngành công nghiệp này khi họ trở thành thành phố thứ hai ở California chấm dứt việc bán các sản phẩm thuốc lá trong cộng đồng của mình.
Nhảy đến
Thập niên 2010
Trong thập niên 2010, ngành công nghiệp thuốc lá đã đối phó với sự sụt giảm doanh số bán thuốc lá bằng cách tung ra các sản phẩm mới, như thuốc lá điện tử, để lôi kéo thế hệ trẻ.6 Ngành công nghiệp thuốc lá đang cố gắng thay đổi cuộc chiến nhưng người dân California – các bậc phụ huynh, giáo viên, và thành viên cộng đồng – hiểu rõ mánh khóe này. Khi thuốc lá điện tử bùng phát thành một đại dịch trong giới trẻ, các thành phố và quận đã có những bước đi mạnh mẽ nhằm bảo vệ sức khỏe của trẻ em và cộng đồng, hạn chế khả năng tiếp cận các sản phẩm thuốc lá – cả cũ lẫn mới – và bảo vệ người dân khỏi khói thuốc thụ động và thuốc lá điện tử độc hại.
Ngày 11 tháng 10, 2019
Nhờ việc thông qua Dự luật Thượng viện (SB) 8, việc hút thuốc và sử dụng thuốc lá điện tử bị cấm ở hầu hết các khu vực trong công viên và bãi biển thuộc tiểu bang California.12 Luật này đã mở rộng các biện pháp bảo vệ hiện có của tiểu bang về hạn chế hút thuốc hoặc sử dụng thuốc lá điện tử tại sân chơi, khu cát trẻ em, và các sự kiện thể thao thanh thiếu niên tại công viên công cộng, nhằm bảo vệ trẻ em khỏi tác hại của khói thuốc thụ động và thuốc lá điện tử nguy hiểm.13
Ngày 24 tháng 9, 2019
Năm 2019, Sở Y tế Công cộng California (CDPH) đã ban hành cảnh báo y tế về EVALI – bệnh phổi liên quan đến thuốc lá điện tử hoặc vaping – nhằm ứng phó với làn sóng bùng phát bệnh phổi liên quan đến thuốc lá điện tử trên toàn quốc, khiến nhiều thanh niên khỏe mạnh phải nhập viện. Một số người đã tử vong vì EVALI. CDPH kêu gọi mọi người ngừng sử dụng thuốc lá điện tử, bất kể thành phần hay nguồn gốc của sản phẩm.
Ngày 4 tháng 6, 2019
Đánh dấu một chiến thắng lớn trước ngành công nghiệp thuốc lá, Beverly Hills trở thành thành phố đầu tiên của Mỹ cấm bán các sản phẩm thuốc lá.7 Thời điểm này báo hiệu một sự thay đổi trong bối cảnh chống thuốc lá hướng tới việc loại bỏ hoàn toàn ngành công nghiệp này.
Ngày 1 tháng 5, 2019
Trong một động thái quan trọng cho “nơi hạnh phúc nhất thế giới,” Tập đoàn Walt Disney đã cấm hoàn toàn việc hút thuốc và sử dụng thuốc lá điện tử tại các công viên giải trí của mình ở California và Florida. Quyết định này nhằm bảo vệ sức khỏe của du khách, đặc biệt là trẻ em, cũng như nhân viên trước những tác hại của khói thuốc thụ động và thuốc lá điện tử.14
Ngày 24 tháng 4, 2018
CTPP tiếp tục triển khai một chiến dịch truyền thông hiệu quả khác mang tên "Hương vị Dụ dỗ Trẻ em" (Flavors Hook Kids), nhằm nâng cao nhận thức của các bậc phụ huynh và người dân California về tác hại của các sản phẩm thuốc lá có hương vị, đồng thời vạch trần các thủ đoạn tiếp thị nhắm vào trẻ em và cộng đồng yếu thế của ngành công nghiệp thuốc lá.15
Ngày 7 tháng 7, 2017
Tiếp nối Quận Yolo – nơi đầu tiên tại California ban hành lệnh hạn chế toàn diện đối với việc bán thuốc lá có hương vị vào năm 2016 – San Francisco trở thành thành phố đầu tiên áp dụng chính sách cấm toàn diện việc bán tất cả các sản phẩm thuốc lá có hương vị, bao gồm cả thuốc lá bạc hà, mà không có bất kỳ ngoại lệ nào.16 17
Ngày 7 tháng 4, 2017
Hệ thống California State University đã thông qua chính sách cấm hoàn toàn thuốc lá, thuốc lá điện tử, và khói thuốc là trên toàn hệ thống, nhằm bảo vệ sức khỏe của sinh viên, giảng viên, nhân viên, và khách tham quan khỏi các tác hại của thuốc lá và khói thuốc thụ động.18
Ngày 8 tháng 11, 2016
Khép lại một năm với nhiều thành tựu quan trọng, Đề xuất 56 được thông qua với 64% số phiếu ủng hộ, tăng thuế thuốc lá thêm $2, cùng với thuế tổng hợp áp dụng cho các sản phẩm thuốc lá khác, bao gồm cả thuốc lá điện tử.19 Quỹ từ Đề xuất 56 được sử dụng để tài trợ cho các chương trình phòng chống sử dụng thuốc lá, nghiên cứu về ung thư, bệnh tim và phổi, các chương trình giáo dục trong trường học nhằm giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá, và nhiều hoạt động khác.20
Ngày 25 tháng 10, 2016
Hơn năm năm trước khi tiểu bang cấm bán hầu hết các sản phẩm thuốc lá có hương vị, khu vực chưa hợp nhất của Quận Yolo đã trở thành cộng đồng đầu tiên ở California cấm hoàn toàn việc bán tất cả các sản phẩm thuốc lá có hương vị, bao gồm cả thuốc lá bạc hà và thuốc lá điện tử mà không có bất kỳ ngoại lệ nào.16
Ngày 9 tháng 6, 2016
Năm 2016, California thông qua hai luật mới về môi trường làm việc không khói thuốc, mở rộng bảo vệ cho người lao động tại hầu hết các không gian làm việc trong nhà, như sảnh khách sạn, nhà kho và phòng nghỉ của nhân viên, theo Luật Không khí Sạch trong Nhà. Đồng thời, luật cũng cấm sử dụng thuốc lá điện tử những nơi cấm hút thuốc lá. Với các quy định mới này, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) chính thức công nhận California là một tiểu bang không khói thuốc toàn diện vào tháng 6 năm 2016.21
Ngày 9 tháng 6, 2016
Năm 2016 là một năm đầy thành tựu. California đã…
Ngày 28 tháng 1, 2015
Khi ngành công nghiệp cố gắng quảng bá thuốc lá điện tử như một lựa chọn "lành mạnh hơn", California đã kiên quyết đấu tranh chống lại những lời dối trá đó. Hai mươi lăm năm sau khi phát động các quảng cáo chống hút thuốc đầu tiên trong tiểu bang, CTPP đã triển khai chiến dịch mới mang tên “Thức tỉnh” ("Wake Up") (đường link bằng tiếng Anh) nhằm cảnh báo công chúng về những nguy hiểm của thuốc lá điện tử.27 Đây là chiến dịch giáo dục toàn diện đầu tiên trên toàn quốc nhằm chống lại thuốc lá điện tử.
Tháng 1 năm 2015
Giám đốc Sở Y tế Công cộng California (CDPH) và giám đốc y tế tiểu bang đã phát hành báo cáo đầu tiên thuộc loại này, “Báo cáo của Giám đốc Y tế Tiểu bang về Thuốc lá điện tử: Mối đe dọa đối với sức khỏe cộng đồng” (State Health Officer’s Report on E-Cigarettes: A Community Health Threat” (đường link bằng tiếng Anh), cảnh báo người dân California về độc tính và các rủi ro sức khỏe của thuốc lá điện tử.28
Ngày 22 tháng 10, 2014
Các cộng đồng địa phương tiếp tục dẫn đầu trong cuộc chiến chống lại ngành công nghiệp thuốc lá bằng cách siết chặt khả năng tiếp cận sản phẩm của khách hàng chưa đủ tuổi. Năm 2014, Healdsburg trở thành thành phố đầu tiên ở California nâng độ tuổi hợp pháp để mua thuốc lá từ 18 lên 21, giúp bảo vệ tốt hơn thanh thiếu niên khỏi nguy cơ nghiện nicotine và thuốc lá.29
Ngày 1 tháng 1, 2014
Hệ thống Các Trường đại học California (UC) đã áp dụng chính sách cấm hoàn toàn thuốc lá và khói thuốc trên toàn hệ thống nhằm cải thiện và bảo vệ sức khỏe của tất cả sinh viên, giảng viên, nhân viên, bệnh nhân và khách tham quan. Theo đó, tất cả các sản phẩm thuốc lá đều bị cấm trong phạm vi khuôn viên các trường đại học UC, trung tâm y tế và phòng thí nghiệm trực thuộc.30
Ngày 9 tháng 9, 2013
Dự luật Hội đồng (AB) 352 đã được ký thành luật, yêu cầu tất cả các cơ sở chăm sóc tập thể, cơ quan gia đình nuôi dưỡng, nhà gia đình nhỏ, nhà cung cấp dịch vụ nhà ở chuyển tiếp và các trung tâm khẩn cấp được cấp phép để cung cấp dịch vụ chăm sóc trẻ em phải duy trì môi trường không khói thuốc.31
Ngày 13 tháng 9, 2011
Ngành công nghiệp thuốc lá nhắm vào các cộng đồng có thu nhập thấp để bán sản phẩm gây chết người của họ và khiến mọi người nghiện suốt đời.32 Để đối phó, California đã triển khai sáng kiến “Chương trình Khuyến khích Cai Thuốc lá Medi-Cal” (Medi-Cal Incentives to Quit Smoking, MIQS), trong đó các thành viên Medi-Cal có thể tiếp cận dịch vụ hỗ trợ cai thuốc miễn phí bằng cách gọi đến đường dây nóng hỗ trợ cai thuốc của tiểu bang.33
Ngày 23 tháng 11, 2010
Quận Santa Clara trở thành khu vực pháp lý đầu tiên ở California, và ở toàn bộ miền Tây nước Mỹ, thông qua chính sách địa phương cấm bán một số sản phẩm thuốc lá có hương vị.34
Nhảy đến
Thập niên 2000
Khi bước vào thiên niên kỷ mới, các thành phố tại California tiếp tục ban hành những đạo luật về thuốc lá tiên phong – như chính sách cấm hút thuốc trên bãi biển tại Solana Beach và lệnh cấm hút thuốc ở tất cả không gian công cộng tại Calabasas – tạo tiền đề cho nhiều chính sách cấp tiểu bang sau này. Ngành công nghiệp thuốc lá đã phản kháng ở mọi bước đi, nhưng họ không thể đánh bại sự quyết tâm và kiên trì của cộng đồng California của chúng ta.
Ngày 7 tháng 8, 2008
Đi trước thời đại, San Francisco trở thành thành phố đầu tiên tại Mỹ cấm bán thuốc lá trong các nhà thuốc, khẳng định rằng thuốc lá và sức khỏe không thể song hành.35
Ngày 10 tháng 10, 2007
California tiếp tục bổ sung vào danh sách các biện pháp bảo vệ sức khỏe cộng đồng khi Thống đốc Arnold Schwarzenegger ký ban hành đạo luật cấm hút thuốc trong xe hơi khi có trẻ em dưới 18 tuổi. Người vi phạm sẽ bị phạt tiền nếu bị phát hiện hút thuốc trong xe khi có trẻ vị thành niên.36
Ngày 9 tháng 10, 2007
Hội đồng Thành phố Belmont đã thông qua một sắc lệnh mang tính bước ngoặt, cấm hút thuốc trong các khu nhà ở nhiều hộ gia đình, trở thành thành phố đầu tiên ở Mỹ bảo vệ cư dân khỏi tác hại của khói thuốc thụ động.37
Ngày 15 tháng 2, 2006
Năm 2006, thành phố Calabasas đã thông qua một trong những luật cấm hút thuốc nghiêm ngặt nhất ở Mỹ thời điểm đó, cấm hút thuốc ở bất kỳ nơi công cộng nào có thể khiến người khác hít phải khói thuốc thụ động.38 Các khu vực không hút thuốc bao gồm sân vận động, công viên, đường phố và vỉa hè.
Ngày 26 tháng 1, 2006
Năm 2006, Cơ quan Bảo vệ Môi trường California (CalEPA) phân loại khói thuốc thụ động là một chất ô nhiễm không khí độc hại “có thể gây ra hoặc góp phần vào cái chết và bệnh tật nghiêm trọng,” đặc biệt là đối với trẻ em sống trong gia đình có người hút thuốc. Tiếp xúc với khói thuốc thụ động có thể dẫn đến các bệnh tác hại đối với sức khỏe như ung thư phổi, bệnh tim, hen suyễn và nhiễm trùng đường hô hấp.39
Ngày 27 tháng 9, 2004
California đã có một bước tiến quan trọng trong việc bảo vệ trẻ em khỏi thuốc lá bằng cách chấm dứt việc bán thuốc lá thông qua máy bán hàng tự động và quầy bán thuốc lá tự phục vụ.40
Ngày 21 tháng 10, 2003
Đi trước luật cấp tiểu bang 16 năm, cộng đồng Solana Beach đã nhất trí thông qua luật đầu tiên trong cả nước cấm hút thuốc trên bãi biển.41 Luật mới này được khởi xướng bởi một nhóm học sinh trung học tích cực tham gia vào cộng đồng thông qua chương trình “Đội Thanh niên Phòng chống Thuốc lá” (Youth Tobacco Prevention Corps).42
Nhảy đến
Thập niên 90
Trong thập kỷ đầu tiên của chương trình, California trở thành “Khu vực Không Hút thuốc của nước Mỹ”. Đây là một thành tựu đáng kinh ngạc khi tiểu bang dẫn đầu với các chính sách mang tính bước ngoặt như cấm hút thuốc tại nơi làm việc, quán bar và tạo ra các cộng đồng hoàn toàn không có khói thuốc.23
Bằng cách thay đổi nhận thức xã hội và trực tiếp đối đầu với ngành thuốc lá, California đã thay đổi cuộc chơi với tầm nhìn về một tiểu bang không còn ngành công nghiệp thuốc lá. Như Tiến sĩ Kenneth Kizer, quan chức y tế hàng đầu lúc bấy giờ, đã nói: “…không có bất kỳ lập luận y tế hợp lệ nào để bảo vệ việc hút thuốc, và… chúng tôi không có nghĩa vụ phải nhân nhượng cho cảm xúc của [ngành công nghiệp này].”43
Ngày 9 tháng 12, 1998
Mặc dù California đi đầu trong cuộc chiến, nhưng chúng ta không đơn độc. Năm 1998, bốn công ty thuốc lá lớn nhất và Tổng Chưởng lý của 46 tiểu bang đã đạt được “Thỏa thuận Dàn xếp Tổng thể” (Master Settlement Agreement) để giải quyết hàng chục vụ kiện nhằm thu hồi chi phí y tế liên quan đến điều trị các bệnh do hút thuốc gây ra. Các công ty thuốc lá đã ký một thỏa thuận trị giá $205 tỷ và đồng ý áp đặt các hạn chế về tiếp thị, đặc biệt là đối với quảng cáo nhắm vào trẻ vị thành niên.44
Ngày 1 tháng 1, 1998
Trong một chiến thắng lớn trước ngành công nghiệp thuốc lá, California đã đảm bảo rằng bất kể bạn làm việc ở đâu, bạn đều có quyền được bảo vệ khỏi khói thuốc thụ động. Ba năm sau khi ban hành lệnh cấm hút thuốc nghiêm ngặt nhất tại nơi làm việc, California mở rộng luật này sang quán bar, quán rượu và câu lạc bộ giải trí, tiếp tục bảo vệ cả người lao động và khách hàng khỏi tác hại của thuốc lá.
Ngày 10 tháng 8, 1995
Năm 1995, California tăng cường luật cấm hút thuốc tại nơi làm việc bằng cách cấm hút thuốc trên tất cả các phương tiện giao thông công cộng, giúp bảo vệ cả hành khách và nhân viên vận hành phương tiện.45
Ngày 28 tháng 9, 1994
California thông qua Đạo luật Ngăn chặn Tiếp cận Thuốc lá của Trẻ em (STAKE Act) nhằm giải quyết tình trạng bán thuốc lá cho trẻ vị thành niên. Luật này yêu cầu tất cả các nhà bán lẻ thuốc lá phải đặt biển cảnh báo về độ tuổi tối thiểu được phép mua thuốc lá và yêu cầu Sở Y tế Công cộng Tiểu bang triển khai chương trình kiểm tra các cửa hàng bán lẻ để đảm bảo họ không bán thuốc lá cho trẻ vị thành niên.46
Ngày 21 tháng 7, 1994
Trong một động thái mang tính cách mạng, sau khi hơn 200 cộng đồng tại California đi tiên phong bằng cách ban hành các lệnh cấm hút thuốc ở địa phương, California đã thông qua luật cấm hút thuốc tại nơi làm việc nghiêm ngặt nhất trên toàn quốc. Luật này bảo vệ hầu hết người lao động khỏi khói thuốc thụ động, bao gồm các tòa nhà công cộng, không gian công cộng và nhà hàng.
Ngày 1 tháng 8, 1992
California đã khởi động Đường dây Hỗ trợ Cai thuốc lá California (California Smokers’ Helpline), đường dây điện thoại hỗ trợ cai nghiện thuốc lá đầu tiên của quốc gia, giúp những người nghiện thuốc lá cai nghiện, và bao gồm các dịch vụ bằng cả tiếng Anh và tiếng Tây Ban Nha. Năm 1994, đường dây hỗ trợ đã mở rộng thêm các dịch vụ bằng tiếng Quan Thoại, tiếng Quảng Đông, tiếng Hàn và tiếng Việt nhằm hỗ trợ tốt hơn cho các cộng đồng gốc Á.
Tháng 12 năm 1990
Hội đồng thành phố Lodi đã thông qua một chính sách cấm hút thuốc toàn diện, giúp Lodi trở thành thành phố không khói thuốc 100% đầu tiên trong cả nước. Mặc dù ngành công nghiệp thuốc lá tìm cách ngăn chặn bằng các chiến dịch vận động hành lang và một cuộc trưng cầu dân ý phản đối lệnh cấm, nhưng cử tri Lodi đã ủng hộ chính sách này với tỷ lệ 60%.48
Ngày 2 tháng 8, 1990
San Luis Obispo trở thành thành phố tiên phong trong cuộc chiến chống khói thuốc thụ động bằng cách ban hành luật cấm hút thuốc tại quán bar đầu tiên của Mỹ.49
Ngày 10 tháng 4, 1990
CTPP đã triển khai chiến dịch truyền thông giáo dục công chúng đầu tiên, tạo bước đột phá trong các chương trình can thiệp y tế công cộng trên diện rộng.
Chiến dịch đã thành công vang dội, với khoảng 33.000 người hút thuốc bỏ thuốc trong năm đầu tiên.50 Và chỉ trong vòng hai năm, số lượng thuốc lá tiêu thụ tại California giảm 232 triệu bao.51
Nhảy đến
Thập niên 80
Vào những năm 80, người ta hút thuốc ở khắp mọi nơi — trên máy bay, trong nhà hàng – ở đâu cũng có, và người dân California phải chịu đựng hậu quả.52 Nhưng rồi các nhà lãnh đạo y tế công cộng đã có một ý tưởng mang tính đột phá: điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta đối đầu trực tiếp với ngành công nghiệp thuốc lá? Bằng cách chỉ đích danh ngành thuốc lá là nguồn gốc của đại dịch – thay vì đổ lỗi cho những cá nhân bị nghiện – California đã thay đổi cục diện, và người dân bình thường cũng hào hứng tham gia cuộc chiến. Từ các bậc phụ huynh mệt mỏi khi thấy con cái nghiện thuốc, đến những người lao động chán ngán vì phải hít khói thuốc thụ động độc hại mỗi ngày — người dân California ở khắp nơi đã sẵn sàng đoàn kết để chống lại ngành thuốc lá. Và từ đó đến nay, chúng tôi chưa từng ngoái đầu nhìn lại.
Ngày 8 tháng 11, 1988
Cử tri đã thông qua Đề xuất 99, một loại thuế thuốc lá 25 xu nhằm tài trợ cho Chương trình Phòng chống và Kiểm soát Thuốc lá California (CTPP) – một sáng kiến y tế công cộng mới nhằm giảm mức độ hấp dẫn, mức độ chấp nhận và khả năng tiếp cận của thuốc lá. Trong hơn 30 năm kể từ đó, California đã tiên phong trong cuộc chiến chống lại ngành thuốc lá.
Ngày 27 tháng 9, 1987
Đi trước luật liên bang hơn một thập kỷ, Thống đốc George Deukmejian của California đã ký ban hành đạo luật cấm hút thuốc trên tất cả các chuyến bay thương mại trong tiểu bang, cũng như trên tất cả các chuyến tàu và xe buýt hoạt động trong California.53 Thời điểm đó, đây là lệnh cấm hút thuốc trên phương tiện giao thông toàn diện nhất tại Mỹ.54
Chuyển sang thập niên khác