Thuốc lá đội lốt dược phẩm: Hiểm họa từ chiến dịch tái thương hiệu của ngành thuốc lá

Để làm mới hình ảnh, ngành thuốc lá sử dụng hai thủ đoạn đánh lừa công chúng. Trước hết, họ cố tách biệt thuốc lá khỏi nicotine – tạo ra nhận thức sai lệch rằng các sản phẩm nicotine không phải thuốc lá thì ít gây hại hơn.5 Sau đó, họ dựa vào lời nói dối này để lách luật quản lý thuốc lá với hàng loạt sản phẩm “giả dạng dược phẩm” – những sản phẩm được họ giới thiệu với cơ quan quản lý là công cụ y tế hỗ trợ cai thuốc –  nhưng thực tế lại được quảng bá với hương vị như kẹo và hình ảnh tiệc tùng nhằm thu hút giới trẻ.67

Ngành thuốc lá đang dẫn dắt dư luận tin rằng các “tạp chất” trong thuốc lá – như nhựa, hắc ín và các phụ gia khác – mới là vấn đề, đồng thời cố tình bỏ qua nghiên cứu cho thấy bản thân nicotine là chất độc và vốn đã gây hại.8 Nicotine góp phần đáng kể vào bệnh tim mạch – nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở người hút thuốc, vượt qua cả ung thư phổi.910 Tỷ lệ thanh niên California (18–25 tuổi) hút vape hiện nay là 12.1%, cao nhất trong tất cả nhóm tuổi.11 Đáng chú ý,những thanh niên này từng là học sinh cấp 2 và cấp 3 trong giai đoạn đỉnh điểm của đại dịch vape ở thanh thiếu niên. Đây là dấu hiệu rõ ràng cho thấy mục tiêu của các sản phẩm này là thu hút người dùng mới chứ không phải hỗ trợ người hút thuốc bỏ thuốc, vì học sinh trung học không thể nào là nhóm đối tượng chính cần sử dụng vape để hỗ trợ bỏ thuốc.12

Nicotine là chất cực kỳ gây nghiện và gây bệnh, ngay cả khi nó không đi kèm các sản phẩm thuốc lá đốt cháy.13 Nó có thể làm tăng huyết áp và nguy cơ lên cơn đau tim.8 Nó cũng làm tăng cảm giác lo âu, trầm cảm, thay đổi tâm trạng và dễ cáu gắt.14 Nếu dùng quá liều, nó có thể gây nôn mửa, tiêu chảy, kiệt sức, run rẩy và tăng huyết áp.15 Và có lẽ nguy hiểm hơn cả là nó có thể làm thay đổi vĩnh viễn não bộ đang phát triển, khiến người trẻ dễ nghiện các chất kích thích khác và phát sinh đủ loại hành vi cưỡng chế trong tương lai.8

Hiện có những công cụ điều trị được FDA phê duyệt để hỗ trợ người nghiện nicotine cai thuốc, như miếng dán nicotine và thuốc kê đơn. Các sản phẩm này phải trải qua quá trình kiểm định nghiêm ngặt, được thiết kế để người dùng từ từ giảm liều và không nhằm mục đích sinh lời vô thời hạn.16 Trái ngược với những sản phẩm trên, bằng cách tiếp thị vape và túi nicotine như thuốc chữa bệnh, ngành thuốc lá cố tình gây nhầm lẫn cho những ai muốn bỏ thuốc và dẫn dắt trẻ em – những người lẽ ra không bao giờ dùng thuốc lá – vào vòng nghiện ngập nguy hiểm.

Ngành thuốc lá đã che giấu sự thật rằng chính họ là thủ phạm của hai đại dịch – thuốc lá và vape ở giới trẻ – và họ kiếm tiền từ cả hai phía của vòng lặp nghiện ngập và đau khổ. Dù khi có thêm càng nhiều nghiên cứu về tác động lâu dài của các sản phẩm mới như túi nicotine hay thuốc lá làm nóng sẽ giúp tìm ra hướng xử lí chúng, có một điều đã rõ ràng: Những sản phẩm chưa được kiểm chứng này không hề được tạo ra để xóa bỏ đại dịch thuốc lá và ngành công nghiệp này, mà là để kéo dài nó dưới hình thức khác.

Nếu bạn hoặc người thân đang vật lộn với cơn nghiện nicotine, California cung cấp công cụ hỗ trợ miễn phí và cá nhân hóa để giúp bạn bỏ thuốc vĩnh viễn. Truy cập ASQ-Viet.org để tìm hiểu thêm.